NIEDOCZYNNOŚĆ TARCZYCY 

Choroby endokrynologiczne nie występują tylko u ludzi, a także u naszych czworonożnych podopiecznych, i to bardzo często. 

Dzisiejszy wpis będzie dotyczył niedoczynności tarczycy, czyli ogólnie mówiąc niedoboru hormonów. Schorzenie to najczęściej występuje u psów. Dzieli się na pierwotne, wtórne, oraz występujące dość rzadko trzeciorzędowe (prawdopodobnie związane z zaburzeniami rozwoju lub uszkodzenia podwzgórza) i wrodzone (kretynizm).

Klasyczny opis pacjenta cierpiącego na niedoczynność tarczycy to: otyły pies, w średnim/starszym wieku, któremu wypadają mocno włosy, robią się przełysienia, a właściciel zauważył u niego spadek aktywności.

Rasy predysponowane:

  • Labrador retriever, 
  • Golden retriever, 
  • Doberman, 
  • Bokser, 
  • Setery- angielski i irlandzki, 
  • Beagel, 
  • Sznaucer olbrzym, 
  • Husky syberyjski, 
  • Nowofunland. 

Objawy niedoczynności tarczycy

Objawy są różnorodne i wynikają z nieprawidłowego funkcjonowania wielu układów. Możemy podzielić je na:

  • metaboliczne,
  • dermatologiczne,
  • płciowe,
  • nerwowo-mięśniowe,
  • oczne,
  • sercowo-naczyniowe,
  • żołądkowo-jelitowe,
  • hematologiczne.

Zwykle objawy kliniczne pojawiają się u psów w wieku średnim i starszym, lecz u ras predysponowanych mogą pojawić się wcześniej.

Najczęściej właściciele zauważają:

  • ospałość- zmniejszona aktywność fizyczna, 
  • otępienie, 
  • zwiększenie masy ciała, 
  • wyłysienia i zwiększone wypadanie włosa, 
  • czasem widoczna jest hiperpigmentacja skóry, 
  • rzadko paraliż twarzy, 
  • i wiele innych, które zdarzają się dość rzadko i zwykle nie są rejestrowane przez właściciela.

Nawet w 88% przypadków w badaniu klinicznym spotykamy się z otyłością oraz problemami skórnymi np. wyłysieniem. Zwykle wyłysienie nie powodują świądu, wyjątkiem jest przypadek kiedy dochodzi do rozwinięcia się ropnego zapalenia skóry lub pacjent dodatkowo ma problemy np. alergiczne. Włos jest bardzo często matowy, suchy i łatwo można go wyrwać; dodatkowo skóra przybiera dość charakterystyczny ciemny odcień. Wyłysienia bardzo często mają charakter symetryczny, obejmują boki ciała lub miejsca narażone na wycieranie- np. okolice obroży na szyi. Objawy zazwyczaj pojawiają się stopniowo, dlatego często właściciel zauważając zmniejszoną aktywność swojego pupila zrzuca to na karb wieku.

Jak rozpoznać chorobę?

Diagnostykę opieramy na wywiadzie, badaniu klinicznym i badaniu krwi, możemy rozszerzyć ją o USG płatów tarczycy, czy badanie moczu. Jednak najczęściej wykonywanym testem przesiewowym pod kątem niedoczynności tarczycy jest wysokość stężenia tyroksyny w surowicy krwi (T4). Prawidłowe stężenie T4 wyklucza niedoczynność. Jedynym wyjątkiem kiedy dochodzi do zafałszowania wyniku poziomu T4 jest sytuacja kiedy autoprzeciwciała anty-T4 fałszywie zawyżają poziom T4 (jest to sytuacja bardzo rzadka). Do zafałszowań może dochodzić też podczas przyjmowania przez pacjentów niektórych leków. Bardzo ważnym punktem w wywiadzie jest przekazanie informacji przez właściciela, lekarzowi weterynarii nt przyjmowanych przez zwierzę preparatów., gdyż mają one wpływ na wyniki poziomu hormonów tarczycowych.

Pozostałe parametry, które w razie wyników wątpliwych możemy zbadać to wolna tyroksyna w surowicy (fT4), TSH, T3 i poziomy autoprzeciwciał przeciwko tyreoglobulinie.

Analizując wyniki poziomu tyroksyny, zawsze musimy brać pod uwagę badanie kliniczne pacjenta, w tym rasę. Okazuje się, że niektóre psy posiadają stężenie T4 i fT4 niże od zakresu prawidłowego ustalonego dla psów innych ras- charty np. greyhound, husky syberyjski, sterey irlandzkie. W tym przypadku niski poziom hormonów, nie wpływa negatywnie na stan kliniczny zwierzęcia.

Leczenie

Kiedy potwierdzimy, że pacjent cierpi na niedoczynność tarczycy wprowadzamy leczenie i zalecamy monitoring parametrów krwi. Lekiem z wyboru jest syntetyczna lewotyroksyna. Zaleca się kontrolę badania krwi po około 4-8 tygodniach od rozpoczęcia leczenia. Na podstawie wyników dokonujemy modyfikacji dawki, o ile jest konieczna. Jeżeli zwierzę otrzymuje optymalną dla siebie dawkę, wszystkie objawy kliniczne i nieprawidłowości laboratoryjne  związane z niedoczynnością tarczycy są odwracalne.

Bardzo ważne są kontrolne badania krwi, zwłaszcza zwierząt w wieku średnim i starszym. Wykonywane raz do roku dają odpowiedź czy wszystko jest w porządku. Nasz pupil jest zdrowy, a np. większą ospałość nie wiąże się z problemem zdrowotnym.

 

Piśmiennictwo

„Choroby wewnętrzne małych zwierząt” Richard W. Nelson, C. Guillermo Couto

„5 minut konsultacji weterynaryjnej psy i koty”, L.P. Tilley, F.W.K.Smitch