NADCZYNNOŚĆ TARCZYCY

Poprzedni wpis dotyczył niedoczynności tarczycy, która to jest chorobą występująca zazwyczaj u psów, dziś przyjrzymy się problemowi odwrotnemu- nadczynności. 

Występuje ona zwykle u kotów. Średni wiek wystąpienia objawów chorobowych to około 8 lat; jednak przekrój kocich pacjentów to zakres 4-20lat. Nadczynność tarczycy zdarza się skrajnie rzadko u kotów młodych, tylko w 5% przypadków dotyczy kotów młodszych niż 8 lat.

Nadmierne wytwarzanie hormonów (T4 i T3) prawie zawsze wynika z przewlekłej choroby jednego lub obu płatów tarczycy. Najczęściej spotykamy się z pojedynczą, większą zmianą lub kilkoma małymi, które czasem da się wymacać w badaniu palpacyjnym. Najczęstszą zmianą jest wieloguzkowy rozrost gruczołkowaty- podobny do wola guzkowego u ludzi. Rak tarczycy (nowotwór złośliwy) pojawia się u mniej niż 5% pacjentów.

Rasy predysponowane:

Choroba najczęściej dotyczy ras kotów domowych krótkowłosych i długowłosych. Zmniejszone ryzyko wystąpienia tego schorzenia występuje u kotów syjamskich i himalajskich.

Objawy nadczynności tarczycy

Objawy są różnorodne i wynikają z nieprawidłowego funkcjonowania wielu układów.

Najczęściej właściciele zauważają:

  • zmniejszenie masy ciała przy zwiększonym łaknieniu
  • czasem jadłowstręt
  • nadmierna aktywność, nerwowość
  • częstsze oddawanie moczu
  • wymioty
  • biegunka, duże objętościowo stolce
  • drżenia, osłabienie
  • agresja
  • brak zachowań pielęgnacyjnych

Objawy są spowodowane nadmiernym wydzielaniem hormonów. Niektóre koty wykazują dużą agresję, ale po wprowadzeniu leczenia zachowanie wraca do normy. Nadczynność tarczycy trzeba brać pod uwagę w rozpoznaniu różnicowym u każdego kociego pacjenta, w wieku średnim i starszym. Wynika to przede wszystkim z wypływu hormonów tarczycy na wiele układów w organizmie, więc objawy bywają niespecyficzne.

Częste choroby współistniejące:

  • Kardiomiopatia wywołana tyreotokyskozą
  • Przewlekła choroba nerek
  • Zakażenia dróg moczowych
  • Nadciśnienie
  • Zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego

Jak rozpoznać chorobę?

W rozpoznaniu nadczynności tarczycy ważny jest wywiad przeprowadzony z właścicielem, badanie kliniczne oraz laboratoryjne. Podczas badania pacjenta skupiamy się na obmacywaniu okolicy krtani i wpustu do klatki piersiowej. To w tym miejscu znajduje się tarczyca. Pojedyncze guzy na płatach tarczycy można wykryć nawet w 90% przypadków. Jednak trzeba pamiętać, że kot z wykrytymi guzkami może mieć jeszcze prawidłowe wyniki, a pacjent u którego zmian nie wyczuwamy może mieć podwyższone parametry hormonów. Badanie palpacyjne ma swoje ograniczenia, guza można nie wyczuć, gdyż będzie za mały, lub może być tak duży, że przesuwa się do wpustu do klatki piersiowej, a nawet śródpiersia.

Wyniki badania morfologicznego zwykle są prawidłowe. W większości przypadków w parametrach biochemicznych rejestruje się wzrost chociaż jednego z parametrów wątrobowych. Rozpoznanie nadczynności tarczycy w badaniu krwi opiera się na badaniu poziomu T4. Podwyższony poziom mocno wskazuje na problem, obniżony wyklucza. Inne badania dodatkowe, które możemy wykonać to USG i scyntygrafia tarczycy.

Leczenie

Kiedy potwierdzimy, że pacjent cierpi na nadczynność tarczycy wprowadzamy leczenie i zalecamy monitoring parametrów krwi. Do możliwości leczenia zaliczamy doustne podawanie leków przeciwtarczycowych, usunięcie tarczycy, podawanie jodu radioaktywnego lub dietoterapię. Zarówno dieta- o niskiej zawartości jodu, jak i leki przyjmowane doustnie tylko hamują wydzielanie hormonów, a ich przyjmowanie odbywa się codziennie. Wszystkie wymienione wcześniej rodzaje leczenia przynoszą dobry skutek, jednak zawsze powinno zaczynać się od stosowania leków i diety. Musimy najpierw wyrównać zaburzenia metaboliczne i kardiologiczne zależne od hormonów. Trzeba pamiętać, że nadczynność tarczycy może maskować problemy z nerkami, dlatego ważny jest monitoring badań krwi po wprowadzeniu leczenia. Jeżeli parametry hormonów tarczycy zaczną wracać do normy, a poziomy kreatyniny w surowicy krwi będzie rosnąć należy przyjrzeć się nerkom.

Każdy, starszy koci pacjent z problemami zdrowotnymi powinien w czasie diagnostyki mieć zbadaną tarczycę, gdyż wysoki poziom hormonów ma wpływ na wiele układów, a co za tym idzie może powodować różne objawy, podobne do innych jednostek chorobowych.

Bardzo ważne są kontrolne badania krwi, zwłaszcza zwierząt w wieku średnim i starszym. Wykonywane raz do roku dają odpowiedź czy wszystko jest w porządku, a nasz pupil jest zdrowy.

 

Piśmiennictwo

„Choroby wewnętrzne małych zwierząt” Richard W. Nelson, C. Guillermo Couto

„5 minut konsultacji weterynaryjnej psy i koty” L.P.Tilley, F.W.K.Smith