ZAKAŹNE ZAPALENIE OTRZEWNEJ KOTÓW FIP

Zakaźne zapalenie otrzewnej kotów, czyli FIP. Jest to choroba wirusowa tła immunologicznego, posiadająca niespecyficzne objawy zwłaszcza na początku swojego rozwoju.

W większości wypadków FIP jest wywoływany przez koronawirusa, który powstaje wskutek mutacji FECV znajdującego się już w organizmie kota. W patogenezie choroby bardzo istotną rolę odgrywa układ immunologiczny, z wielu doświadczeń i badań wynika, że zakaźne zapalenie otrzewnej wystękuje częściej w tych grupach kotów, które równocześnie zarażone są wirusam FeLV (białaczki kociej). Ma to związek z upośledzoną funkcją limfocytów T (jednej z grupy komórek odpowiadających za procesy odpornościowe). Nadal jednak nie wiadomo, jakie dokładnie mechanizmy wywołują FIP. W jednym z badań wykazano, że ponad 50% chorych zwierząt przed rozwinięciem objawów było narażone na czynnik stresujący- zmiana domu, pobyt w schronisku itp. Stres wpływa negatywnie na układ odpornościowy powodując jego osłabienie.

Jakie grupy kotów są najbardziej narażone na FIP?

Choroba dotyczy wszystkich kotów, bez większych predyspozycji rasowych. Jak już wcześniej wspomniano najbardziej narażone są zwierzęta dodatkowo obciążone wirusem białaczki kociej oraz znajdujące się w stresującej sytuacji. Wirus najczęściej ujawnia się u osobników młodych- najczęściej kocięta od 3. miesiąca do 2 r.ż. Następnie pojawianie się choroby drastycznie spada, by znów zwiększyć swoje występowanie u pacjentów geriatrycznych. Noworodki do 3-5tygodnia życia chronione są przez przeciwciała siarowe pochodzące z mleka matki. Kiedy ich poziom zaczyna spadać, kociaki stają się podatne na zakażenie wirusem. Wirus zasiedla najpierw nabłonek jelit, czasem też górnych dróg oddechowych. Tym samym zwykle powoduje przejściową biegunkę i katar. Od 6 tygodnia, dochodzi do namnażania wirusa, ale jednocześnie do odpowiedzi układu immunologicznego, który to na początku zakażenia jest w pewnym stopniu ograniczyć rozwój wirusa. U 5-12% kociaków dochodzi do rozwinięcia się pełnoobjawowego FIP przed ukończeniem 12 miesiąca życia, u pozostałych replikacja wirusa się wygasza.

Postacie FIP- wysiękowa i bez wysiękowa.

Jak sama nazwa wskazuje choroba może przebiegać z pojawieniem się wysięku w jamach ciała. Najczęściej jest to płyn pojawiający się w dużej ilości w jamie brzusznej. Postać wysiękowa jest stosunkowo łatwa w diagnozowaniu, gdyż jest to charakterystyczny objaw. Płyn pobiera się do badania laboratoryjnego. Jest on specyficzny dla tej jednostki chorobowej- lepki, ciągnący, żółty. Większych trudności w diagnostyce przysparza postać „sucha”, wynika to z braku jednoznacznych objawów, zwykle pacjent jest apatyczny, nie chce jeść i ma wysoką temperaturę. W takim przypadku lekarz wysuwa podejrzenie o występowaniu FIP na podstawie wywiadu, badania klinicznego i badań krwi.

Objawy

Szeroki zakres w zależności od zjadliwości szczepu wirusa, skuteczności odpowiedzi immunologicznej gospodarza oraz zaatakowanych narządów:

apatia
brak apetytu
gorączka- ulegająca wahaniom, nie reagująca na antybiotyk
matowa, szorstka sierść
stopniowa utrata wagi
powiększenie obrysu brzucha
małe punktowe zmiany w oku
żółtaczka
zmiany neurologiczne

Diagnostyka FIP

Jak już wcześniej wspomniano dużo zależy od postaci z jaką mamy do czynienia. Rozpoznanie choroby opieramy na wywiadzie, badaniu klinicznym i przede wszystkim na badaniach krwi oraz płynu z jam ciała- o ile taki jest. Wykonujemy badanie USG jamy brzusznej– szukamy patologii w postaci płynu, oraz w postaci bez wysiękowej można znaleźć zmiany rozrostowe w obrębie jelit, wątroby i nerek. Jednak udaje się to stosunkowo rzadko, gdyż zmiany te zwykle są dość niewielkich rozmiarów. W badaniu krwi obserwuje się niedokrwistość, neutrofilię, limfopenię, w biochemii podwyższenie AST, bilirubiny i globuliny, przy jednoczesnym spadku liczby albumin. Dość istotne znaczenie ma stosunek ilości albumin do globulin. Istnieją specjalistyczne badania krwi do oznaczania przeciwciał, jednak wynik takiego badania zawsze trzeba interpretować wraz z obrazem klinicznym pacjenta, gdyż wynik nie zawsze jest jednoznaczny. Na rynek zostały wprowadzone też szybkie testy płytkowe do diagnostyki zakaźnego zapalenia otrzewnej, jednak są one bardzo często nie diagnostyczne, dlatego nie zaleca się ich wykonywania.

Leczenie

Bardzo długo FIP był chorobą śmiertelną, w której wyleczenie pacjenta było niemożliwe. Jednak od niedawna istnieje możliwość terapii. Leki te nie są dopuszczone do obrotu ze względu na brak rejestracji, dla tego właściciele, którzy decydują się na terapię sprowadzaj je we własnym zakresie i na własne ryzyko. Terapia jest długotrwała i bardzo kosztowna, jednak istnieje dużo doniesień o jej skuteczności. Zostały założone grupy wsparcia dla właścicieli chorych zwierząt, m.in. na facebook’u. FIP nadal pozostaje chorobą frustrującą zarówno dla lekarza, jak i właściciela, tym bardziej, że nie ma możliwości zabezpieczenia zwierzęcia przed zachorowaniem, np. w postaci szczepionki.

Piśmiennictwo

„Praktyka kliniczna: KOTY” H.Lutz, B.Kohn,F.Forterre

„5 minut konsultacji weterynaryjnej psy i koty” L.P.Tilley, F.W.K.Smith

Strona Główna Blog weterynaryjny

Zakaźne zapalenie otrzewnej kotów, czyli FIP (feline infectious peritonitis)